# Bez kategorii

Darowizna – czy można ją odwołać?

Podmiotami, które mają wpływ na faktyczne zrealizowanie się umowy darowizny są: darczyńca, spadkobiercy darczyńcy oraz sąd. Pierwszy z uprawnionych do odwołania darowizny jest sam darczyńca. Odwołaniu może podlegać zarówno darowizna niewykonana jak i już wykonana. Darczyńca ma prawo odwołać darowiznę nie wykonaną, w sytuacji, w której stan jego majątku zmienił się po zawarciu umowy tak, że dokonanie darowizny spowodowałoby uszczerbek dla jego utrzymania, które pozwala na zaspokojenie jego codziennych potrzeb albo uniemożliwiłoby mu wypełnienie zobowiązań alimentacyjnych. Drugą okolicznością, która uprawnia darczyńcę do odwołania darowizny, a pierwszym sposobem odwołania już dokonanej darowizny jest dopuszczenie się rażącej niewdzięczności przez obdarowanego. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić w naturze, a jeżeli nie jest to możliwe należy zwrócić wartość przysporzenia. Odwołanie następuje przez złożenie oświadczenia woli darczyńcy na piśmie dostarczonym (niewdzięcznemu) obdarowanemu.

Również spadkobiercy darczyńcy mają możliwość odwołania darowizny (dokonanej) z powodu niewdzięczności obdarowanego. Jest to możliwe tylko w sytuacji spełnienia dwóch przesłanek: darczyńca za życia nie przebaczył obdarowanemu jego niewdzięczności, a w chwili śmierci darczyńca był uprawniony do odwołania albo obdarowany przyczynił się do śmierci darczyńcy. Istnieje także możliwość udowodnienia, że w momencie przebaczenia obdarowanemu darczyńca nie korzystał z dostatecznego rozeznania rozumem i to daje darczyńcom zielone światło do odwołania darowizny.

Także sąd może odwołać darowiznę. Jest to szczególny zakres kompetencji, który dotyczy tylko osób ubezwłasnowolnionych. Nawet jeżeli zawarli umowę darowizny przed ubezwłasnowolnieniem sąd na wniosek przedstawiciela osoby ubezwłasnowolnionej może  rozwiązać umowę darowizny, jeżeli jej wysokość jest nadmierna lub powoduje znaczące uszczuplenie majątku osoby ubezwłasnowolnionej (takie pomniejszenie majątku, które nie pozwala na utrzymania poziomu życia dotychczasowo prowadzonego).

Dwie okoliczności wyłączają możliwość prawnej odmowy darowizny. Po pierwsze upływ czasu oraz zasady życia społecznego. Po pierwsze, nie wolno odwołać darowizny, jeżeli upłynął rok od dnia, w którym darczyńca lub spadkobiercy darczyńcy dowiedzieli się o niewdzięczności obdarowanego. Natomiast w przypadku sądowego rozwiązania umowy darowizny, której stroną stała się osoba ubezwłasnowolniona termin dla skuteczności orzeczenia wynosi dwa lata od dnia wykonania umowy darowizny.