# Bez kategorii

Nie chce już dzielić z nim domu! Jak można znieść współwłasność?

Każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność: posiadanie, pobieranie pożytków, używanie (w tym zużycie) rzeczy i rozporządzanie nią) co oznacza, że dana rzecz należy niepodzielnie do wszystkich współwłaścicieli. Niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi (art. 195 k.c.). Jest to sytuacja niekomfortowa dla stron, ponieważ nie mogą oni samodzielnie decydować o danej rzeczy, a uzyskanie zgody innego współwłaściciela może okazać się trudne i uniemożliwić dokonanie określonej czynności prawnej (np. sprzedaż). Można rozwiązać tą fatową sytuacje na dwa sposoby. Po pierwsze umową cywilnoprawną, a po drugie sądownie (w postępowaniu sądowym o zniesienie współwłasności). Te dwa sposoby mogą zostać „wstrzymane”, maksymalnie na 5 lat, specjalną umową, którą zawarli współwłaściciele (art. 210 k.c.). Jednak nasze roszczenie o zniesienie współwłasności może zostać podniesione w każdym czasie, bowiem nie jest roszczeniem, które podlega przedawnieniu (art. 220 k.c.).

Zniesienie współwłasności w drodze umowy między współwłaścicielami jest najszybszym i najbardziej odpowiadającym współwłaścicielom sposobem podziału dobra, jednak wymaga konsensusu stron, a ten nie zawsze łatwo wypracować. Przy umownym zniesieniu współwłasności należy pamiętać o odpowiedniej formie danej czynności prawnej by w świetle obowiązującego prawa była ważna. I tak np. w przypadku znoszenia współwłasności, która dotyczy nieruchomości umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Niezwykle ważne jest również zabezpieczenie swojego interesu i właściwy podział rzeczy (tak by nadmiernie nie traciła ona swojej wartości ekonomicznej i w dalszym ciągu służyła swojemu gospodarczo-społecznemu celowi, o ile jest to możliwe).

W przypadku, gdy do porozumienia nie dojdzie jedyną drogą zniesienia współwłasności pozostaje uzyskanie orzeczenia sądowego w przedmiocie sporu.  Sądowe zniesienie współwłasności następuje w specjalnym postępowaniu o zniesienie współwłasności, stanowiącym jedną z odmian cywilnego postępowania nieprocesowego (art. 617-625 k.p.c.).Podstawowym sposobem zniesienia współwłasności  jest podział rzeczy wspólnej w naturze (tzw. podział fizyczny). Dokonując podziału w naturze sąd może zasądzić między byłymi współwłaścicielami tzw. dopłaty pieniężne w celu wyrównania różnic między wartością przyznanych części rzeczy a wartością udziałów w całej rzeczy (art. 212 § 1 k.c.). Nie zawsze jednak jest on możliwy. W sytuacji, jeżeli podział rzeczy byłby sprzeczny z przepisami ustawy albo pociągał za sobą istotną zmianę rzeczy. Jeżeli podział rzeczy wspólnej jest niedopuszczalny i nie ma podstaw do przyznania jej któremukolwiek ze współwłaścicieli w całości, sąd może zarządzić sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny). Jest to jednak rozwiązanie stosowane bardzo rzadko, ponieważ sprzedaż rzeczy wspólnej następuje zwykle znacznie poniżej jej potencjalnej wartości, a więc współwłaściciele tracą.

Zasady te ulegają modyfikacji, gdy przedmiotem zniesienia współwłasności jest gospodarstwo rolne. Ogólnie rzecz biorąc, dąży się wtedy do uniknięcia rozdrobnienia gospodarstwa w celu zapewnienia prawidłowej gospodarki rolnej (art. 213-218 k.c.).